معرفی کتاب تمرکز از دست رفته: چرا تمرکزمان را از دست داده‌ایم و برای بازیابی دوباره آن چه بکنیم؟

همین حالا که این یک خط را می‌خوانید، چند بار حواستان به گوشی، پیامک‌ها و یا لایک و پیام‌های شبکه‌های اجتماعی‌تان پرت شد؟ جوهن هری در کتاب تمرکز از دست رفته درباره‌ی این موضوع مهم صحبت می‌کند که تمرکز و توجه انسان‌ها در اختیارشان نیست و از سمت نیروهای بیرونی به‌سرقت رفته و کنترل می‌شوند. اما راهکارهایی کاربردی برای بازیافتن آن وجود دارد. گفتنی است که این کتاب در لیست پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز قرار گرفته است.

درباره‌ی کتاب تمرکز از دست رفته

دنیا به سمت‌وسوی جدیدی در حرکت است و این حرکت با سرعت زیادی انجام می‌گیرد. بنابراین خیلی از ما، ناگزیر، همراه با موج‌هایی که هر سال ایجاد می‌شوند، به این طرف و آن طرف می‌رویم و گاهی بدون اینکه خودمان بدانیم، در مسیری قرار می‌گیریم که همه‌ی کارها و فعالیت‌هایمان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. شبکه‌های اجتماعی و گسترش کانال‌های ارتباطی میان افراد یکی از همین اتفاقاتی است که در چند سال اخیر در جهان رخ داده و امروزه تقریباً زندگی عده‌ی قابل‌توجهی از آدم‌ها را دگرگون کرده است. از جمله مهم‌ترین این تغییرات، میزان تمرکز و توجه است که می‌توان گفت هر روز رو به افول حرکت می‌کند.

برای اینکه حرف‌های بالا را بهتر متوجه شوید، شرایطی را تصور کنید که پشت میز کارتان نشسته‌اید و در همان حال پیامکی را روی تلفن همراهتان دریافت می‌کنید. هنوز در حال خواندن خط ابتدایی پیامک هستید که یک پیام هشدار هم درباره‌ی خبر مهمی که همین چند دقیقه‌ی پیش اتفاق افتاده است،‌ روی صفحه‌ی تلفن شما نقش می‌بندد. در همان حال،‌ یک نفر توییتی را که امروز صبح در توییتر خود منتشر کرده‌اید لایک می‌کند و شما نیز چند توییت اخیر او را می‌خوانید، لایک می‌کنید و یا یادداشتی را زیر یکی از آن‌ها می‌نویسید و منتظر پاسخ می‌مانید! دقیقاً چه اتفاق افتاد؟ اصلاً یادتان می‌آید در ابتدا مشغول چه کاری بودید؟

ضعف تمرکز و ازبین‌رفتن توجه هدفمندی که همه‌ی ما به آن نیازمندیم، پیامد زندگی در دنیای مدرن، استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی و گسترش ارتباطات است.

جوهن هری (Johann Hari) در کتاب تمرکز از دست رفته (Stolen Focus: Why You Can't Pay Attention) درباره‌ی اتفاق پنهان و بی‌سروصدایی که درحال رخ‌دادن برای بشریت است صحبت می‌کند: دزدیده شدن تمرکز انسان‌ها! او در خلال تحقیقات خود درباره‌ی تمرکز ازدست‌رفته‌ی آدمیان درمی‌یابد که جابه‌جایی مداوم از دستگاهی به دستگاه دیگر و حضور داشتن در برنامه‌های ارتباطی متعدد و گوناگون، مسیری است که به ایجاد افسردگی در زندگی منتهی می‌شود.

او برای خلق این اثر علمی به یک سفر طولانی و جذاب به سراسر جهان رفته تا با استفاده از نظر متخصصان برجسته در زمینه‌ی توجه و تمرکز، کتابی کاربردی را بنویسد. این نویسنده‌ی پرفروش نیویورک تایمز با توجه به یافته‌های خود در این زمینه بیان می‌کند که تمرکز ما توسط نیروهای خارجی دزدیده و کنترل می‌شوند. این نیروهای بیرونی همان شرکت‌های تجاری هستند که با ایجاد بسترهای جدید، برای کسب سود و جلب توجه ما،‌ تمرکزمان را با آسیب‌پذیری حداکثری روبه‌رو کرده‌اند.

با مطالعه‌ی این کتاب می‌آموزید که چگونه می‌توان بر عوامل بیرونیِ برهم‌زننده تمرکز غلبه کرد و در مسیر درست برای متحول کردن توجه گام برداشت.

نکوداشت‌های کتاب تمرکز از دست رفته

• این کتابی است که زندگی را تغییر می‌دهد. (ایو انسلر)
• این اثر از هری بسیار فوق‌العاده و خواندنی است. (San Francisco Chronicle)
• یک کتاب ضروری، معجزه‌گر و الهام‌بخش که شما را نجات می‌دهد. (اما تامپسون)
• اگر می‌خواهید از بحران عدم تمرکز رها شوید، این اثر از جوهن هری را بخوانید. (آریانا هافینگتون)
• کتابی که جهان برای پیروزی در جنگ با حواس‌پرتی به آن نیاز دارد. ( آدام گرانت، نویسنده کتاب دوباره فکر کن)
• اگر تصمیم شما در سال جدید این بوده که تمرکز بیشتری داشته باشید، این کتاب برای شما نوشته شده است. (Inc)
• جوهن هری یک ترانه‌سرا، داستان‌سرا و محقق خستگی‌ناپذیر است که به مشکلات جهان توجه ویژه‌ای دارد. (سوزان کین)
• من کسی را نمی‌شناسم که عمیق‌تر یا جامع‌تر از هری درباره بحران توجه جمعی ما فکر کند. خواندن این کتاب بسیار ضروری است. (نائومی کلاین)
• عالی! تمرکز ازدست‌رفته یک کاوش زیبا در مورد تجزیه‍‌ی توانایی نوع بشر برای توجه است که به بهترین شیوه‌ی ممکن روایت شده است. (استیون فرای)

کتاب تمرکز از دست رفته برای چه کسانی مناسب است؟

اگر از تمرکز پایین برای انجام کارهای خود رنج می‌برید، در طول روز زمان زیادی را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانید و یا دوست دارید مهارت‌های افزایش تمرکز را به‌خوبی بیاموزید، این کتاب را بخوانید.

با جوهن هری بیشتر آشنا شویم

یکی از نویسندگان مشهور بریتانیایی که نوشته‌های او تاکنون الهام‌بخش افراد زیادی در سراسر جهان بوده است، جوهن هری نام دارد. او علاوه‌ بر نویسندگی، کار نمایشنامه‌نویسی و روزنامه‌نگاری را نیز به شکل تخصصی دنبال می‌کند. برخی از نوشته‌های هری در خبرگزاری‌های مهمی مانند هافینگتون پست، نیویورک تایمز، لس‌آنجلس تایمز، نیو ریپابلیک، لوموند، ال‌موندو، عصر ملبورن، ایندیپندنت و... به چاپ رسیده‌اند.

این نویسنده بریتانیایی ازجمله افراد تأثیرگذار چپ در این کشور معرفی می‌شود. از دیگر آثار جوهن هری می‌توان به کتاب «روابط از دست رفته» اشاره کرد.

در بخشی از کتاب تمرکز از دست رفته می‌خوانیم

من آدام را از موبایلش دور کرده بودم تا از ناتوانی خودم در تمرکز کردن فرار کنم و چیزی که متوجه شدم این بود که هیچ راه گریزی وجود نداشت، چون این مشکل در همه‌جا بود. برای تحقیق درباره این کتاب به کل دنیا سفر کردم و تقریباً بی‌وقفه و بدون هرگونه استراحتی روی آن کار کردم. حتی وقتی‌که از تحقیقاتم فاصله می‌گرفتم تا به دیدن برخی از مشهورترین مکان‌های آرام و مفرح جهان بروم، در پسِ ذهنم به ادامه کار نگارش این کتاب فکر می‌کردم.

یک روز بعدازظهر به تالاب آبی در کشور ایسلند رفتم. تالاب آبی دریاچه‌ای وسیع و بی‌نهایت آرام است که با آب‌های زمین‌گرمایی پُر شده است و حتی وقتی برف در اطراف شما می‌بارد، جریان آب در دمایی همچون دمای وان حمام از زیر زمین می‌جوشد. همان‌طور که دانه‌های برف را تماشا می‌کردم که به‌آرامی در بخار آب حل می‌شدند، متوجه شدم که توسط مردمی احاطه شده‌ام که مونوپاد در دست دارند. آن‌ها گوشی‌های خود را در محفظه‌های ضد آب گذاشته بودند و دیوانه‌وار ژست می‌گرفتند و پست می‌گذاشتند. تعدادی از آن‌ها در حال لایو گذاشتن در اینستاگرام بودند. به این فکر کردم که شاید شعار دوران کنونی ما باید این باشد: «سعی کردم زندگی کنم، اما حواسم پرت شد.» رشته افکارم توسط یک آلمانی که شبیه یک اینفلوئنسر به نظر می‌رسید پاره شد. او جلوی دوربین موبایلش فریاد می‌زد: «چه حالی میده! من در تالاب آبی هستم و زندگی بهتر از این نمیشه!»

یک‌بار هم برای دیدن نقاشی مونالیزا به پاریس رفتم، اما متوجه شدم که این نقاشی اکنون برای همیشه در پشت گروهی از مردم (که شبیه به حرکت اسکرام در راگبی بود) پنهان شده است. همه خودشان را به سمت جلو هل می‌دادند، فقط برای اینکه بلافاصله پشت به نقاشی بایستند و سلفی بگیرند و دوباره بجنگند تا راه خود را برای خروج از جمعیت باز کنند. در گوشه‌ای از سالن برای بیشتر از یک ساعت جمعیت را تماشا کردم. هیچ‌کس (حتی یک نفر هم) بیشتر از چند ثانیه به نقاشی مونالیزا نگاه نکرد. به نظر لبخند او دیگر یک معما نیست. انگار که از روی صندلی‌اش در ایتالیای قرن شانزدهم به ما نگاه می‌کند و از ما می‌پرسد: «چرا مثل سابق به من نگاه نمی‌کنید؟»

فهرست مطالب کتاب

درباره نویسنده
آنچه دیگران در مورد کتاب گفته‌اند
مقدمه: قدم زدن در ممفیس
فصل اول: علت اول: افزایش سرعت زندگی، جابه‌جایی مداوم بین کارهای مختلف و حذف محرک‌های مزاحم
فصل دوم: علت دوم: از بین رفتن غرقه‌گی
فصل سوم: علت سوم: افزایش فرسودگی جسمی و روانی
فصل چهارم: علت چهارم: فروپاشی مطالعه مستمر
فصل پنجم: علت پنجم: اختلال در پرسه‌زنی ذهنی
فصل ششم: علت ششم: ظهور فناوری و نفوذ آن بر ما (قسمت اول)
فصل هفتم: علت ششم: ظهور فناوری و نفوذ آن بر ما (قسمت دوم)
فصل هشتم: علت هفتم: خوش‌بینی بی‌رحمانه (چرا ایجاد تغییرات فردی نقطه شروع مهمی است، اما کافی نیست)
فصل نهم: نخستین گام‌ها برای دست‌یابی به را‌ه‌حل‌های عمیق‌تر
فصل دهم: ‌علت هشتم: موج استرس و افزایش گوش ‌به‌زنگی
فصل یازدهم: ‌آن‌هایی که متوجه شدند چگونه می‌توان جریان سرعت و فرسودگی را معکوس کرد
فصل دوازدهم: علل نهم و دهم: رژیم غذایی ناسالم و افزایش آلودگی
فصل سیزدهم: علت یازدهم: افزایش اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه و نحوه واکنش ما به آن
فصل چهاردهم: علت دوازدهم: حبس جسمانی و روان‌شناختی فرزندانمان
نتیجه‌گیری: شورش توجه
منابع